Πώς μια αφίσα σε παιδικό δωμάτιο προκάλεσε… παροξυσμό στην αστρονομική κοινότητα

Αναρτήθηκε από

Ο μυστηριώδης «Zoozve» που είναι… και δεν είναι φεγγάρι του πλανήτη Αφροδίτη

Όσοι ασχολούνται με το διάστημα γνωρίζουν ότι ο Ερμής και η Αφροδίτη είναι οι μοναδικοί πλανήτες στο πλανητικό μας σύστημα που δεν διαθέτουν κάποιον φυσικό δορυφόρο. Ωστόσο, ο παρουσιαστής του επιστημονικού podcast  Radiolab, Λατίφ Νάσερ (Latif Nasser) και κάτοχος PhD από το τμήμα Ιστορίας της Επιστήμης του Χάρβαρντ με ένα thread που δημιούργησε στο Χ (πρώην Twitter) προκάλεσε… φρενίτιδα μιλώντας για ένα άγνωστο ουράνιο σώμα με το όνομα «Zoozve», το οποίο παρατήρησε στην αφίσα αστρονομίας του δίχρονου γιου του και παρουσιαζόταν ως φεγγάρι της Αφροδίτης.

Γνωρίζοντας ότι η Αφροδίτη δεν έχει φεγγάρια ξεκίνησε μια… περιπετειώδη αναζήτηση που κράτησε περίπου έναν χρόνο για να μπορέσει να ανακαλύψει τι είναι τελικά αυτό το μυστήριο αντικείμενο.

Όπως λέει, η αναζήτηση αυτή «με οδήγησε σε μια βαθιά κοσμική αποκάλυψη για το τι είναι ακόμη δυνατό στο σύμπαν μας» και όσα ανακάλυψε τα μοιράστηκε με τους χρήστες του διαδικτύου σε ένα απολαυστικό thread.

Η παιδική αφίσα

Όπως περιγράφει ο Λατίφ Νάσερ, η «περιπέτεια» ξεκίνησε όταν παρατήρησε μια αφίσα του διαστήματος στο δωμάτιο του δίχρονου γιου του, ενώ τον έβαζε για ύπνο. Όπως είδε δίπλα στον πλανήτη Αφροδίτη είχε έναν δορυφόρο με το όνομα «ZOOZVE». Όπως λέει δεν είχε ξανακούσει ότι ο δεύτερος πλανήτης του ηλιακού μας συστήματος είχε δορυφόρο και έτσι αποφάσισε να το ψάξει.


Αφού κοίμισε το παιδί του, πήγε στο Google και έκανε την ερώτηση «Έχει η Αφροδίτη φεγγάρι;», για να λάβει αρνητική απάντηση. Η επόμενη κίνησή του ήταν να γκουγκλάρει την λέξη «Zoozve», ωστόσο δεν έλαβε απολύτως κανένα αποτέλεσμα στα αγγλικά. Τα μόνα αποτελέσματα ήταν στα τσεχικά και όλα είχαν να κάνουν με ζωολογικούς κήπους. Σίγουρα καμία σχέση με αυτό που αναζητούσε.

Στη συνέχεια κάλεσε την συνάδερφό του και επιστημονική συντάκτη που συνεργάζεται επί χρόνια με τη NASA, Λίζα Λαντάου, για να την ρωτήσει αν έχει ξανακούσει τον «Zoozve». Αυτή τον διαβεβαίωσε ότι η Αφροδίτη δεν έχει φεγγάρι και ότι σίγουρα δεν είχε ακούσει ποτέ αυτό το περίεργο όνομα.

Η υπόθεση είχε αρχίσει πλέον να τον ιντριγκάρει. Όπως λέει αναρωτιόταν ποιος θα μπορούσε να επινοήσει ένα φεγγάρι σε ένα πόστερ για παιδιά και γιατί να το ονομάσει Zoozve. Η σκέψη που έκανε ήταν ότι ο σκιτσογράφος ήθελε να κάνει κάποια πλάκα και έδωσε στο φεγγάρι το όνομα του σκύλου του.

Αποφάσισε λοιπόν να εντοπίσει αυτόν τον σκιτσογράφο. Όπως αποκαλύφθηκε την αφίσα την είχε δημιουργήσει ο Βρετανός γραφίστας Άλεξ Φόστερ, ο οποίος πράγματι είχε ένα σκυλάκι αλλά το φώναζε Γουίνι. Όπως είπε στον Νάσερ, δεν είχε πολλές γνώσεις για την αστρονομία, αλλά του ορκίστηκε ότι δεν το είχε σκαρφιστεί μόνος του. Του είπε ότι το είχε βρει στο διαδίκτυο σε μια μεγάλη λίστα με φεγγάρια. Ο Νάσερ λέει ότι τον πίστεψε αλλά ο ίδιος δεν μπορούσε να βρει ξανά αυτή τη λίστα.

Λίγο αργότερα έλαβε ένα μήνυμα από την φίλη του, τη Λίζα Λαντάου: «Λατίφ, νομίζω ότι βρήκα τι γίνεται!», του είπε. Το όνομα στο πόστερ δεν ήταν «ZOOZVE», αλλά «2002-VE», το οποίο ήταν πράγματι ένα αντικείμενο που είχε εντοπιστεί κοντά στον πλανήτη Αφροδίτη. Ο δημιουργός του πόστερ, ο Άλεξ Φόστερ, επιβεβαίωσε ότι πιθανότατα και ο ίδιος δεν κατάλαβε καλά τα γράμματά του και όντως το «Ζ» ήταν «2».

Το 2002-VE68, όπως είναι η πλήρης τεχνική ονομασία του συγκεκριμένου αντικειμένου, είναι ένας τεράστιος βράχος. Αν και δεν έχουμε φωτογραφία του, ο βράχος αυτός μοιάζει, όπως χαρακτηριστικά λέει ο Νάσερ, με μια γκρι πατάτες με βαθουλώματα στο μέγεθος του Πύργου του Άιφελ.

 


Θα είναι φεγγάρι, αλλά δεν θα είναι φεγγάρι…

Ωστόσο, η ερώτηση με την πιο δύσκολη απάντηση είναι αν τελικά ο «Zoozve» (το όνομα τελικά… κόλλησε στον βράχο) αποτελεί φεγγάρι της Αφροδίτης ή όχι. Για να μπορέσει να λάβει μια πιο ξεκάθαρη απάντηση, ο Νάσερ αποφάσισε να εντοπίσει τον άνθρωπο που είχε ανακαλύψει πρώτος τον βράχο. Ήταν ο αστρονόμος Μπράιαν Σκιφ, ένας επιστήμονας από το Παρατηρητήριο Λόουελ της Αριζόνα. Ο Σκιφ έχει ανακαλύψει τόσους πολλούς αστεροειδείς στην καριέρα του που όταν ο Νάσερ τον προσέγγισε δεν μπορούσε να θυμηθεί για τι πράγμα του μιλούσε.

Ψάχνοντας τα αρχεία του βρήκε ότι είχε ανακαλύψει τον «Zoozve» ως μέρος του πρότζεκτ LONEOS το 2002, το οποίο είχε χρηματοδοτήσει το Κογκρέσο των ΗΠΑ κατά τη δεκαετία του ‘90/’00 με σκοπό να ανακαλύψει κομήτες και μεγάλους αστεροειδείς που θα μπορούσαν να είναι δυνητικά επικίνδυνοι για τη Γη. Κάποιες φορές ανακάλυπταν εκατοντάδες αστεροειδείς μέσα σε μια νύχτα. Αφού ο Σκιφ διαπίστωσε ότι ο «Zoozve» δεν απειλούσε να χτυπήσει την γη, σταμάτησε να τον παρακολουθεί.

Ο Νάσερ ήρθε σε επαφή με άλλους δύο αστρονόμους, τον Σέπο Μίκολα και τον Πολ Βίεγκερτ, οι οποίοι συνέχισαν να παρακολουθούν τον «Zoozve» και μετά τον Σκιφ και ανακάλυψαν κάτι μοναδικό γι’ αυτόν. Του είπαν ότι δεν είναι φεγγάρι της Αφροδίτης, αλλά δεν είναι ότι δεν μπορεί να είναι φεγγάρι της Αφροδίτης. Ναι, ακριβώς. Είναι τόσο μπερδεμένο όσο ακούγεται.

Στο ηλιακό μας σύστημα κάθε σώμα βρίσκεται σε τροχιά γύρω από ένα μόνο άλλο σώμα. Η Γη για παράδειγμα βρίσκεται σε τροχιά γύρω από τον Ήλιο, η σελήνη βρίσκεται σε τροχιά γύρω από τη Γη κλπ. Αν είσαι ένα σώμα στο σύστημά μας, κινείσαι πάντα γύρω από ένα μεγαλύτερο σώμα. Αυτό ισχύει για όλους εκτός από το Zoozve.

Ο Zoozve περιστρέφεται γύρω από ένα σώμα: τον Ήλιο. Ωστόσο και η Αφροδίτη έχει μια πιο μικρή βαρυτική επίδραση πάνω του, οπότε περιστρέφεται ταυτόχρονα γύρω και από τον πλανήτη!

Αυτό που ο Μίκολα και ο Βίεγκερτ ανακάλυψαν ήταν ότι ο Zoozve άνηκε σε μια τελείως διαφορετική κατηγορία διαστημικών σωμάτων που δεν είχαμε συναντήσει ποτέ μέχρι την ανακάλυψή του. Κάτι που δεν είναι φεγγάρι, αλλά είναι και φεγγάρι. Μετά την ανακάλυψη του Zoozve, οι αστρονόμοι ονόμασαν αυτού του τύπου του σώματα «οιονεί δορυφόρους» ή ημιτελή φεγγάρια (quasi-moons).

Οι αστρονόμοι υπέθεταν εδώ και έναν περίπου αιώνα ότι υπήρχαν τέτοια αντικείμενα, αλλά δεν είχαν δει ποτέ ένα τέτοιο όχι μόνο στο ηλιακό μας σύστημα αλλά και σε ολόκληρο το διάστημα. Μέχρι που συνάντησαν τον Zoozve! Από τότε που ανακαλύφθηκε το 2002, οι αστρονόμοι άρχισαν να εντοπίζουν όλο και περισσότερα τέτοια σώματα «οιονεί δορυφόρους» σε όλο το ηλιακό μας σύστημα.

Αυτοί οι «οιονεί δορυφόροι» περιστρέφονται γύρω από τον Ήλιο, αλλά φαίνονται ταυτόχρονα ότι κινούνται με περίεργα μοτίβα γύρω και από τον πιο κοντινό τους πλανήτη. Μερικοί (που ονομάζονται Δούρειοι Ίπποι) μένουν σε ένα σημείο μπροστά ή πίσω από τον πλανήτη τους σαν να παραμονεύουν. Μερικοί κάνουν κινήσεις που θυμίζουν πέταλα: πηγαίνουν κυρίως γύρω από έναν πλανήτη, αλλά μετά στρίβουν και πηγαίνουν προς τα πίσω από την άλλη πλευρά. Άλλοι έχουν σχήμα σαν κόμμα και απλώς κουνιούνται μπρος-πίσω. Αυτοί λέγονται γυρίνοι.


Μάλιστα, ακόμα και η Γη υπολογίζεται ότι έχει τουλάχιστον επτά τέτοια διαφορετικά ημιτελή φεγγάρια. Το πιο εντυπωσιακό μάλιστα είναι ότι οι «οιονεί δορυφόροι» μπορούν να αλλάξουν πλανήτες! Μάλιστα, ο Zoozve φαίνεται να βρισκόταν κάποτε στην τροχιά της Γης και πιθανότατα «μετακόμισε» στην Αφροδίτη πριν από 7.000 χρόνια! Υπολογίζεται ότι θα παραμείνει εκεί για περίπου 5 ακόμα χιλιετίες, αλλά είναι άγνωστο τι θα γίνει μετά.

Οι «οιονεί δορυφόροι» φαίνεται να είναι η εξαίρεση στο υπόλοιπο διάστημα, όπου τα πάντα συμβαίνουν με έναν αυστηρά καθορισμένο τρόπο. Μοιάζουν να μην ακολουθούν τους κλασικούς κανόνες και να ακολουθούν τους δικούς τους δρόμους.

«Πόσο εντυπωσιακό είναι που ζούμε σε μια εποχή που μόλις ανακαλύπτουμε αυτή τη νέα κατηγορία παράδοξων και ακατάστατων ‘ροκ σταρ’ όπως ο Zoozve που μας θυμίζουν πόσο περίεργα, προσωρινά και συνδεδεμένα είναι τα πάντα στο σύμπαν. Και πόσα ακόμα δεν ξέρουμε», αναφέρει ο Νάσερ ολοκληρώνοντας το thread του.

Ο Νάσερ κατάφερε και κάτι ακόμα. Όπως ανακοίνωσε μέσα από Radiolab, η Διεθνής Αστρονομική Ένωση μετονόμασε και επίσημα το σώμα από «2002VE» σε «524522 Zoozve»! Όπως λέει ο Νάσερ, με αυτόν τον τρόπο το πόστερ στο δωμάτιο του γιου του θα είναι σωστό!

Όλο το thread του ΕΔΩ: