Ο εφιάλτης του Ναζισμού έχει επιστρέψει στη Γερμανία. Σε κάποιες περιοχές της χώρας η ακροδεξιά έχει τον έλεγχο και αποφασίσει ακόμα και για τη σχολική διδασκαλία
Δύο δάσκαλοι στην ανατολική Γερμανία προσπάθησαν να
αντιμετωπίσουν ακροδεξιές συμπεριφορές μαθητών τους στο γυμνάσιο της μικρής
τους πόλης. Συμβούλευαν τους «νταήδες» που απειλούσαν να χτυπήσουν μετανάστες
συμμαθητές τους, έκαναν περισσότερα μαθήματα που σχετίζονταν με το ναζιστικό
παρελθόν της χώρας τους, κάλεσαν ακόμη και έναν μαύρο ράπερ για να μιλήσει σχετικά
με τον αμοιβαίο σεβασμό.
Μάταια όμως. Τίποτα από αυτά δεν βοήθησε. Σε απόγνωση, η
Λάουρα Νίκελ και ο Μαξ Τέσκι έγραψαν μια δημόσια επιστολή στην οποία
περιέγραψαν μια ατμόσφαιρα εκφοβισμού στο σχολείο «Mina Witkojc» στο Μπουργκ,
τη δεύτερη μεγαλύτερη πόλη της επαρχίας του Βραδεμβούργου. Ανέφεραν μεταξύ των
άλλων, ότι μαθητές χαιρετούσαν ο ένας τον άλλον με τον ναζιστικό χαιρετισμό,
χάραζαν σβάστικες στα θρανία τους και έβαζαν να παίζει μουσική με ρατσιστικούς
στίχους στους διαδρόμους.
«Οι δάσκαλοι και οι μαθητές που μάχονται ανοιχτά εναντίον
ακροδεξιών μαθητών και καθηγητών φοβούνται για την ασφάλειά τους», ανέφεραν οι
δυο τους στην επιστολή που έστειλαν στις τοπικές εφημερίδες. «Το πρόβλημα
πρέπει να αναγνωριστεί και να καταπολεμηθεί ανοιχτά. Τα σχολεία πρέπει να είναι
χώροι όπου δεν χωρά ο φόβος, αλλά καλλιεργείται ο ανοιχτός τρόπος σκέψης και
φυσικά πρέπει να παρέχουν ασφάλεια για όλους κι όχι να αποτελούν στέγη για τους
εχθρούς της δημοκρατίας» τόνισαν.
Παρόλο που γνώριζαν αυτές τις συνθήκες όμως, η Νίκελ, η
οποία δίδασκε αγγλικά και ιστορία στο γυμνάσιο, και ο Τέσκι, καθηγητής
μαθηματικών και γεωγραφίας, ήταν απροετοίμαστοι για την αντίδραση που προκάλεσε
η έκκλησή τους για δράση. Επιστολή ανώνυμης ομάδας γονέων ζητούσε τις απολύσεις
τους. Αυτοκόλλητα με τις φωτογραφίες τους και τη λεζάντα «Ξεκουμπιστείτε για το
Βερολίνο» κολλήθηκαν σε τοίχους κοντά στο σχολείο. Στα Μέσα κοινωνικής δικτύωσης,
κάποιος προέτρεπε: Κυνηγήστε τους!.
Απογοητευμένοι από την έλλειψη υποστήριξης από τους
συναδέλφους -πλην ελαχίστων εξαιρέσεων- και από τον διευθυντή και τους τοπικούς
διαχειριστές, οι Νίκελ και Τέσκι ανακοίνωσαν, όταν τελείωσε το σχολικό έτος
πριν από δύο εβδομάδες, ότι εγκαταλείπουν το σχολείο και την πόλη που βρίσκεται
116 χιλιόμετρα νοτιοανατολικά του Βερολίνου.
«Ακροδεξιές εξτρεμιστικές δηλώσεις, ενέργειες, συνθήματα,
ομοφοβία και σεξισμός ήταν και είναι η καθημερινότητα σε αυτό το σχολείο», είπε
στο Associated Press η 34χρονη Νίκελ, η οποία εργάστηκε στο εν λόγω σχολείο για
τέσσερα χρόνια, σε μια κοινή συνέντευξη με τον 31χρονο Τέσκι, ο οποίος δίδαξε
εκεί για τρία χρόνια.
Η εμπειρία του Τέσκι και της Νίκελ ενέτεινε τον φόβο στη γερμανική πρωτεύουσα ότι η ακροδεξιά έχει αποκτήσει μεγαλύτερη βάση σε ορισμένα μέρη της πρώην Ανατολικής Γερμανίας από ό,τι πίστευαν πολλοί. Οι ειδικοί λένε ότι κυρίως στα νότια της πολιτείας του Βραδεμβούργου, όπου βρίσκεται το Μπουργκ, ένα ολόκληρο δίκτυο που περιλαμβάνει στούντιο τατουάζ, νυχτερινά κέντρα, ομάδες νέων και κλαμπ οπαδών της ποδοσφαιρικής ομάδας FC Energie Cottbus διαδίδει τα μηνύματα του ακροδεξιού κόμματος Εναλλακτική για τη Γερμανία (AfD).
Πριν από λίγο καιρό, η εγχώρια υπηρεσία πληροφοριών του
κρατιδίου του Βραδεμβούργου ανακήρυξε το «Νέοι- Εναλλακτική για την Γερμανία»,
την πτέρυγα του AfD που απευθύνεται σε υποστηρικτές ηλικίας 14 ετών και άνω, ως
ακραία και την έθεσε υπό επίσημη παρακολούθηση ως «αποδεδειγμένη δεξιά
εξτρεμιστική» ομάδα.
Το Υπουργείο Παιδείας, το οποίο επικρίθηκε ότι δεν
υποστήριξε αρκετά τους δασκάλους, ανακοίνωσε την περασμένη εβδομάδα ότι οι
αρχές εντόπισαν έναν έφηβο ο οποίος έκανε την ανάρτηση με τον προτροπή
«κυνηγήστε τους» στο Instagram.
Ο Τίμο Ράινφρανκ, διευθυντής του Ιδρύματος «Amadeu Antonio
το οποίο προωθεί τα ανθρώπινα δικαιώματα και εργάζεται κατά του δεξιού
εξτρεμισμού, του ρατσισμού και του αντισημιτισμού στη Γερμανία, τόνισε ότι η
πολιτεία του νότιου Βραδεμβούργου έχει μετατραπεί σε «ζώνη φόβου, την οποία οι
Ναζί έχουν ανακηρύξει ως περιοχή τους».
Ο Ράιναφρανκ τονίζει ότι αυτό δεν αποτελεί έκπληξη για όσους
γνωρίζουν την περιοχή, όπου η ακροδεξιά ήταν ενεργή ακόμη και πριν από την
ίδρυση του AfD πριν από μια δεκαετία. Το ίδρυμα του οποίου είναι επικεφαλής
πήρε τον όνομα του από έναν συμβασιούχο εργαζόμενο από την Αγκόλα. Το 1990 ο
Αμαντέου Αντόνιο Κιόβα ξυλοκοπήθηκε μέχρι θανάτου από μια ομάδα περίπου 50
νεαρών με ρόπαλα του μπέιζμπολ που αναζητούσαν μαύρους για να επιτεθούν στην
πόλη Εμπερσβάλντε του Βρανδεμβούργου.
Η ακροδεξιά «κατακτά» την ανατολική Γερμανία
Το AfD ιδρύθηκε το 2013 και εισήλθε για πρώτη φορά στο
γερμανικό κοινοβούλιο τέσσερα χρόνια μετά, αφού προηγήθηκε μια εκστρατεία βασισμένη
στη ρητορική κατά των μεταναστών. Πρόσφατες δημοσκοπήσεις δείχνουν το κόμμα να
καταγράφει ποσοστά ρεκόρ υποστήριξης σε εθνικό επίπεδο φτάνοντας περίπου στο 20%.
Ωστόσο, στην Ανατολική Γερμανία μοιάζει να έχει ακόμα
μεγαλύτερη απήχηση. Οι λόγοι γι’ αυτό είναι πολλαπλοί. Η Ανατολική Γερμανία
βρισκόταν υπό κομμουνιστικό καθεστώς μέχρι την πτώση του Τείχους του Βερολίνου
το 1989. Μετά την επανένωση της
Γερμανίας το 1990, πολλοί άνθρωποι εκεί έχασαν τις δουλειές τους. Οι κάτοικοι
εξακολουθούν να λένε ότι αισθάνονται πολίτες δεύτερης κατηγορίας σε σύγκριση με
τους Γερμανούς στα δυτικά της χώρας.
Περά από την αντιμεταναστευτική ρητορική που είχε από την
πρώτη στιγμή, το AfD χρησιμοποίησε την πανδημία του κοροναϊού και την εισροή των
1,2 εκατομμυρίων Ουκρανών προσφύγων από τότε που η Ρωσία εισέβαλε στην Ουκρανία
ως ευκαιρίες για να προωθήσει το αφήγημα του «εμείς εναντίον αυτών» και να
προσφέρει φαινομενικά απλές απαντήσεις σε πολύπλοκα προβλήματα, λένε οι
ειδικοί.
Πολλοί πιστεύουν ότι το AfD θα μπορούσε να αναδειχθεί ως το
ισχυρότερο κόμμα όταν το Βρανδεμβούργο και τα ανατολικά ομόσπονδα κράτη της
Σαξονίας και της Θουριγγίας διεξαγάγουν τις
εκλογές τους τον επόμενο χρόνο. Στη Θουριγγία, ο υποψήφιος του AfD τον
περασμένο μήνα εκλέχθηκε στη θέση του διοικητή της επαρχίας στο Σόνενμπεργκ. Το
γεγονός αυτό είναι ιστορικό καθώς αποτελεί την πρώτη φορά από την εποχή των
Ναζί που ένα ακροδεξιό κόμμα αναδείχθηκε πρώτο σε μια επαρχία.
Την ίδια στιγμή, ο κεντροαριστερός κυβερνητικός συνασπισμός υπό
τον Καγκελάριο Όλαφ Σολτς με τους περιβαλλοντολόγους Πράσινους και τους φιλελεύθερους
Ελεύθερους Δημοκράτες έχει τη φήμη ότι εμπλέκεται συχνά σε εσωτερικές διαμάχες
και δέχεται συχνά επιθέσεις για τις πολιτικές του σχετικά με τη μετανάστευση, το
περιβαλλοντικό σχέδιο που προετοιμάζει για την αντικατάσταση εκατομμυρίων
συστημάτων θέρμανσης στα σπίτια, αλλά και το γεγονός ότι ο πληθωρισμός παραμένει
υψηλός .
«Μια συζήτηση που
πρέπει να γίνει»
Για ανθρώπους όπως η Νίκελ και ο Τέσκι, η αντιπαράθεση
ενάντια στους δεξιούς λαϊκιστές έχει ένα μεγάλο προσωπικό τίμημα. Αφού οι
δάσκαλοι ανακοίνωσαν την αποχώρησή τους από το Μπουργκ, ο επικεφαλής του
παραρτήματος του AfD στο Κότμπους πανηγύριζε στο Twitter την απόφαση του Τέσκι
αποκαλώντας τον «αριστερό ριζοσπαστικό πληροφοριοδότη» και λέγοντας ότι αυτός
και η «συνεργός» του έφυγαν.
Η αστυνομία διερευνά τις απειλές κατά των δασκάλων και
αστυνομικοί περνούν συχνά έξω από τα σπίτια τους. Όταν ο Τέσκι βγαίνει έξω,
συχνά κοιτάζει πίσω του για να δει αν κάποιος τον ακολουθεί. Πρόσφατα, ένας
άντρας τον πλησίασε σε ένα παντοπωλείο από πίσω και του ψιθύρισε στο αυτί «Φύγε
από εδώ».
Ωστόσο, αρνείται να δει την απόφασή του να φύγει από την
πόλη ως ήττα. Καταγγέλλοντας τις άθλιες συνθήκες στο σχολείο, αυτός και η Νίκελ
πυροδότησαν μια εθνική συζήτηση σχετικά με την άνοδο της ακροδεξιάς στη
Γερμανία που είναι αναγκαίο να γίνει, είπε ο Τέσκι.
«Θα συνεχίσουμε να είμαστε δυνατοί, να προκαλούμε πολιτικές
συζητήσεις και δεν θα αφήσουμε την ακροδεξιά να κερδίσει», κατέληξε.
«Η Γερμανία, όπου το ναζιστικό κόμμα εξελέγη στην εξουσία
πριν από 90 χρόνια οδηγώντας τη χώρα και όλο τον κόσμο στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο
και στο Ολοκαύτωμα, έχει πρόσθετη ευθύνη να πολεμήσει τον ακροδεξιό λαϊκισμό»,
πρόσθεσε η Νίκελ.
«Η ιστορία επαναλαμβάνεται και πιστεύω ότι πρέπει οπωσδήποτε
να κάνουμε κάτι τώρα για να σταματήσουμε τα αντιδημοκρατικά κόμματα στη
Γερμανία», κατέληξε.