Η επιστήμη έχει τις απαντήσεις στο ερώτημα και οι παράγοντες που επηρεάζουν το πόσο ελκυστικοί είμαστε στα κουνούπια είναι πολλοί
Είναι κάτι
που ακούμε πολύ συχνά το καλοκαίρι. «Εμένα δεν με τσιμπάνε κουνούπια» ή «Εμένα
με τσιμπάνε πάντα». Είναι μύθος ή πραγματικότητα ότι τα κουνούπια προτιμούν
περισσότερο κάποιους ανθρώπους από κάποιους άλλους;
Η επιστήμη
παραδέχεται ότι ένα 20% των ανθρώπων είναι ιδιαίτερα ευάλωτοι στα κουνούπια και
τους τσιμπάνε πιο συχνά σε σταθερή βάση. Η απάντηση στο γιατί συμβαίνει αυτό
δεν είναι απλά και οι παράγοντες είναι πολλοί.
Ομάδα αίματος
Δεν αποτελεί
έκπληξη ότι τα κουνούπια, τα οποίο μας τσιμπούν για να συλλέξουν πρωτεΐνες από
το αίμα μας, προτιμούν κάποιες ομάδες αίματος. Μια μελέτη του 2004 διαπίστωσε
ότι σε ένα ελεγχόμενο περιβάλλον, τα κουνούπια προσγειώνονταν σε άτομα με ομάδα
αίματος Ο σχεδόν διπλάσια συχνότητα από εκείνα με ομάδα Α. Τα άτομα με ομάδα
αίματος Β εμπίπτουν κάπου στη μέση αυτού του φάσματος. Σε μια μελέτη του 2019 ,
στα κουνούπια δόθηκε η ευκαιρία να πάνε σε ταΐστρες και με τις τέσσερις ομάδες
αίματος και επέλεγαν την ταΐστρα Ομάδας Ο πιο συχνά. Επιπλέον, στη μελέτη του
2004, περίπου το 85% των ανθρώπων απέκριναν ένα χημικό σήμα μέσω του δέρματός
τους που υποδείκνυε ποια ομάδα αίματος είχαν, ενώ το 15% δεν το έκανε. Το
κουνούπια έλκονταν περισσότερο από την πρώτη ομάδα.
Διοξείδιο του άνθρακα
Ένας από
τους βασικούς τρόπους με τους οποίους τα κουνούπια εντοπίζουν τους στόχους τους
είναι ανιχνεύοντας το διοξείδιο του άνθρακα που εκπέμπεται στην αναπνοή τους. Χρησιμοποιούν
ένα όργανο στην άνω γνάθος τους και μπορούν να ανιχνεύσουν διοξείδιο του άνθρακα
από απόσταση έως και 30 μέτρων . Και σε μεγάλες ή μεσαίες αποστάσεις από τα
έντομα, έχει αποδειχθεί ότι οι άνθρωποι που απλώς εκπνέουν περισσότερο από το
αέριο με την πάροδο του χρόνου προσελκύουν περισσότερα κουνούπια από άλλους.
Ασκηση
Τα κουνούπια
βρίσκουν τα θύματά τους από κοντινή απόσταση μυρίζοντας ένα χημικό κοκτέιλ
οσμών που μπορεί να περιλαμβάνει γαλακτικό οξύ, αμμωνία και άλλες ουσίες που
αποβάλλονται μέσω του ανθρώπινου ιδρώτα, και έλκονται επίσης από άτομα με
υψηλότερη θερμοκρασία σώματος. Επειδή η έντονη άσκηση αυξάνει τη συσσώρευση
γαλακτικού οξέος και θερμότητας στο σώμα σας, πιθανότατα σας κάνει να
ξεχωρίζετε στα έντομα.
Θερμότητα
Η θερμότητα
μπορεί να προσελκύσει τα κουνούπια , με τη θερμοκρασία του σώματος ενός ατόμου
να παίζει ρόλο στην καθοδήγηση των εντόμων, αλλά οι μηχανισμοί που
χρησιμοποιούν τα κουνούπια για να ανιχνεύσουν τη ζέστη μπορούν να
απενεργοποιηθούν. Όταν οι ερευνητές κατάφεραν να απενεργοποιήσουν έναν μοριακό
θερμοστάτη στις κεραίες των κουνουπιών μείωσαν την ικανότητα του εντόμου να
ανιχνεύει θερμότητα, καθιστώντας το λιγότερο πιθανό να τραφεί με ζεστό
ανθρώπινο αίμα. Αυτό το εύρημα του 2020 μπορεί να βοηθήσει τους ερευνητές να
αναπτύξουν απωθητικά. Αλλά η απενεργοποίηση του αισθητήρα δεν αρκεί για να
σταματήσει εντελώς τα κουνούπια, τα οποία μπορούν να βασίζονται σε άλλα σημάδια
για να βρουν τον στόχο τους.
Βακτήρια του δέρματος
Άλλες
έρευνες έχουν δείξει ότι οι συγκεκριμένοι τύποι και ο όγκος των βακτηρίων που
ζουν φυσικά στο ανθρώπινο δέρμα επηρεάζουν το πόσο ελκυστικοί είμαστε στα
κουνούπια. Σε μια μελέτη του 2011 , οι επιστήμονες διαπίστωσαν ότι η ύπαρξη
μεγάλων ποσοτήτων μερικών τύπων βακτηρίων έκανε το δέρμα πιο ελκυστικό για τα
κουνούπια. Παραδόξως, όμως, η ύπαρξη πολλών αλλά διαφορετικών ειδών βακτηρίων
φάνηκε να κάνει το δέρμα λιγότερο ελκυστικό. Αυτός μπορεί να είναι ο λόγος για
τον οποίο ορισμένα κουνούπια είναι ιδιαίτερα επιρρεπή στο να δαγκώνουν τους
αστραγάλους και τα πόδια μας - όπου ευδοκιμούν πολλά βακτήρια που παράγουν
δυσοσμία . Μερικοί επιστήμονες πιστεύουν ότι ένας τρόπος για να αποτρέψουν τα
κουνούπια από το να δαγκώνουν τους ανθρώπους μπορεί να είναι η τροποποίηση της
βακτηριακής επικοινωνίας που προσελκύει τα έντομα.
Γεύση
Το 2024,
ερευνητές του Πανεπιστημίου Γέιλ ανακάλυψαν ότι διαφορετικές γεύσεις μπορεί να
επηρεάσουν το τσίμπημα και την ωοτοκία των κουνουπιών. Ορισμένες ενώσεις στον
ανθρώπινο ιδρώτα οδήγησαν τα κουνούπια να τσιμπούν περισσότερο, ενώ άλλες
πικρές ενώσεις κατέστειλαν τη διατροφική συμπεριφορά. Όχι μόνο αυτό, οι
συνδυασμοί ενώσεων επηρέασαν τη συμπεριφορά. Ενώ ορισμένα αμινοξέα και το αλάτι,
όταν συνδυάστηκαν, προκάλεσαν περισσότερο τσίμπημα. Αλλά όπως και σε τόσες
άλλες περιπτώσεις, δεν ήταν όλοι οι άνθρωποι ίδιοι. Όταν τους παρουσιάστηκαν
διαφορετικά δείγματα ιδρώτα, τα κουνούπια δάγκωσαν ορισμένες επιλογές πιο
συχνά. «Πιστεύουμε ότι αυτός θα μπορούσε να είναι ένας από τους λόγους για τους
οποίους μερικοί από εμάς τσιμπιούνται από κουνούπια πολύ περισσότερο από
άλλους», λέει ο βιολόγος Τζον Κάρλσον , επικεφαλής συγγραφέας της μελέτης και
προσθέτει: «Μερικοί άνθρωποι μπορεί απλώς να έχουν καλύτερη γεύση στα
κουνούπια».
Μπύρα
Μόνο ένα
λίτρο μπύρας μπορεί να σας κάνει πιο ελκυστικούς για τα έντομα, σύμφωνα με μια
μελέτη του 2010. Οι ερευνητές εξέτασαν αν η μπύρα μπορεί να έχει αλλάξει το
διοξείδιο του άνθρακα ή τη θερμοκρασία του σώματος και να προσέλκυσε τα έντομα,
αλλά διαπίστωσαν ότι κανένας από αυτούς τους παράγοντες δεν συσχετιζόταν με
αυξημένη προσοχή, καθιστώντας την τάση των κουνουπιών για τους πότες μπύρας ένα
μυστήριο.
Εγκυμοσύνη
Σε πολλαπλές
μελέτες , έχει διαπιστωθεί ότι οι έγκυες γυναίκες δέχονται περίπου διπλάσια
τσιμπήματα κουνουπιών σε σχέση με άλλες γυναίκες. Τουλάχιστον δύο βασικοί
παράγοντες μπορεί να παίζουν ρόλο. Οι έγκυες γυναίκες εκπνέουν περίπου 21%
περισσότερο διοξείδιο του άνθρακα και έχουν μεγαλύτερη θερμοκρασία στην κοιλιά
από άλλες γυναίκες.
Χρώμα ρούχων
Αυτό μπορεί
να φαίνεται παράλογο, αλλά ένα κοινό είδος κουνουπιού χρησιμοποιεί την όραση
(μαζί με την όσφρηση) για να εντοπίσει τους ανθρώπους, επομένως η χρήση
χρωμάτων που ξεχωρίζουν (μπορεί να τα διευκολύνει να σας εντοπίσουν. Οι
περισσότερες από τις προτιμώμενες αποχρώσεις αντιστοιχούν σε μεγαλύτερα μήκη
κύματος φωτός, τα οποία εκπέμπει και το ανθρώπινο δέρμα. Χρώματα όπως το
πράσινο, το μοβ, το μπλε και το λευκό αγνοήθηκαν από τα κουνούπια.
DNA
Συνολικά, οι
υποκείμενοι γενετικοί παράγοντες αποτελούν βασικό παράγοντα στη μεταβλητότητα
μεταξύ των ανθρώπων όσον αφορά το πόσο ελκυστικοί είναι στα κουνούπια, ανεξάρτητα
από το αν αυτό εκφράζεται μέσω της ομάδας αίματος, του μεταβολισμού ή άλλων
παραγόντων. Το 2015, οι ερευνητές διαπίστωσαν ακόμη και ότι ορισμένες οσμές
σώματος που αντιλαμβάνονται τα κουνούπια μπορεί να έχουν γενετική βάση. Καθώς
οι εξελίξεις στη γενετική έρευνα που σχετίζεται με τα κουνούπια συνεχίζονται,
οι ερευνητές αναζητούν καινοτόμους τρόπους για να αποτρέψουν τα έντομα.
Φυσικά απωθητικά
Επί χρόνια,
οι ερευνητές εξετάζουν τους λόγους για τους οποίους μια μειοψηφία ανθρώπων
φαίνεται να προσελκύει σπάνια τα κουνούπια, με την ελπίδα να δημιουργήσουν την
επόμενη γενιά εντομοαπωθητικών . Οι επιστήμονες θέλουν να δημιουργήσουν φάρμακα
που θα μπορούσαν να αυξήσουν την παραγωγή φυσικών απωθητικών στο δέρμα ή να
κατασκευάσουν ένα προϊόν με βάση βακτήρια που θα μπορούσε να αποτρέψει τα
κουνούπια για εβδομάδες. Μελλοντικές εφευρέσεις θα μπορούσαν ακόμη και να
επιτρέψουν σε μια έγκυο γυναίκα τύπου Ο, που γυμνάζεται και φοράει κόκκινο
πουκάμισο, να διώξει οριστικά τα κουνούπια.